Gizemli ülke Myanmar

Myanmar, eski adıyla Burma veya Birmanya, coğrafi olarak Güneydoğu Asya'nın en büyük ülkesi. Andaman denizi ve Bengal körfezi kıyısında, Çin, Bangladeş, Hindistan, Laos ve Tayland ile komşu.  Yaklaşık 55 milyon olan nüfusu yüzün üzeri etnik gruplardan oluşuyor. Ülkenin 70%'i Birmanya' lıdır, diğer önemli etnik gruplar Şan, Karen, Kaçin ve Rakin' lerdir. Bu sebeple ülkenin resmi dili Burmaca' nın yanı sıra birçok dil konuşuluyor.

Halkın 90%' ı Budist, diğerleri Hıristiyan, Müslüman, Hindu ve çeşitli Çin inançları.
Bu çok dinli, çok dilli ve renkli , yeraltı ve yerüstü çok zengin olan ülke, bir zamanlar Güneydoğu Asya' nın en zengin ülkesiydi. Ingiliz sömürgesiydi, askeri darbeydi derken şimdi dünyanın en fakir ülkelerinden biri.

11. yüzyılda Kral Anawrahta ilk Burma devletini kurdu, 1885' de uzun yıllar süren savaşların sonunda ülke Ingilizler tarafından işgal edildi. Ingilizler Burma'yı ilk önce diğer sömürgesi olan Hindistan' a , daha sonra kendilerine bağladı. Burma ikinci Dünya savaşında Japonlar' ın eline düştü, savaştan sonra tekrar Ingiliz sömürgesi oldu. 1948' de Ingiliz' lerden bağımsızlığını ilan etti ve parlamenter demokratik bir rejim benimsedi. 1962' de General Ne Win'in darbesi ile "Burma tarzı Sosyalizm" başladı. Ülkedeki herşeyi, dükkanlardan otellere kadar, kamulaştırdı ve ülkeyi dış dünyaya kapattı. Yaklaşık 50 yıl süren bu kapalı rejimde ülke çok geride kaldı. Ordu kafasına göre ülkenin adını ve başkentini değiştirdi.

1990' da yeni bir seçim yapıldı. Aung San Suu Kyi liderliğindeki NLD partisi kazandı ama askeri cunta seçimleri kabul etmedi ve Aung San Suu Kyi' yi ev hapsine kapattı. 1991 yılında Suu Kyi Nobel Barış Ödülünü kazandı. 2010 yılında yapılan seçimde askeri yönetimin sona erdiği sanılsada, ülke yönetiminde askerin halen büyük ağırlığı vardı. 2011' de Suu Kyi serbest bırakıldı. Kasım 2015' de yapılan "ilk özgür" seçimlerde Suu Kyi'nin partisi NLD oyların yaklaşık yüzde 80' ini alarak kazandı. Ama yasa gereği, oğulları Ingiliz vatandaşı olduğu için, devlet başkanı olamıyor.

Biz gezi planlarımızı yaparken Myanmar (eski adıyla Birmanya, Burma) hiç aklımızda yoktu. Birgün bir arkadaşımın "Mutlaka Myanmar' a gidin"  demesiyle ülkeyi araştırmaya başladık. Myanmar'ın ismini önceden duymuştuk, ama ülke hakkında fazla bilgimiz yoktu. Araştırmalar esnasında ülkenin büyüklüğü bizi çok şaşırtmıştı.

Myanmar daha yeni yeni dünyaya kapılarına açmıştı, ülke hakkında bulduğumuz bilgiler çok çabuk değişiyordu. Aslında biryere giderken tam rota yapmayı sevmeyiz, bazen iki gün kalırız diye gittiğimiz yerde iki hafta kaldık, bir ay geçiriz dediğimiz ülkede bir hafta sonra geri döndük. Myanmar' da kararsızdık. Ülkede görülecek çok yer vardı, sahil bölgeleri daha el değmemişti ama ulaşım çok zordu. Bizim bütçemizde kısıtlıydı. Sonunda Myanmar' ın en önemli iki yerini görmeye karar verdik. Ülkede internet çok kötü diyorlardı. Bizde uçak biletimizi önceden aldık (ama her yerde internet, yavaşta olsa, vardı). Rotamız Yangon - Inle gölü  - Bagan - Mandalay oldu. 

Güncelleme 12/ 2016: 2016'nın sonunda tekrar yola çıkacağımızda Myanmar yine aklımızda yoktu. Yolculuğumuza iki gün kala okuduğumuz bir yazı sonunda ülkenin halen fazla bilinmeyen ve uzun süre yabancılara yasak bölge olan Güney'ine gitmeye karar verdik. Rotamız Tayland'ın Ranong şehrinden sınırı geçerek Kawthaung - Myeik - Dawei oldu.

Yangon ve Mandalay bizim fazla ilgimizi çekmedi, bu yüzden iki şehir hakkında fazla birşey yazmayacağım.

Yangon beş milyol nüfusu ile Myanmar' ın en büyük şehri ve eski başkenti. 2005 yılında başkent askeri cuntanın ani bir kararıyla Naypyidaw' a taşınmış. Kimse gerçek nedenini bilmiyor. Söylentiye göre bir tane Astrolog deniz kenarında olan Yangon' un çok güvenli olmadığını ve düşmanlar tarafından kolay işgal edilebileğini, başkentin ülkenin iç taraflarında bir yere taşınmasını önermiş.

Mandalay bir milyon nüfusu ile ülkenin ikinci büyük şehri. 1885 yılında Ingilizlerin işgaline kadar kraliyetin son başkentiymiş.

Vize

Vizemizi çok rahat Bangkok'tan aldık. Detayları buradan okuyabilirsiniz.

Para

2014 yılında Myanmar'a ilk gittiğimizde parayla ilgili sıkıntılarımız vardı. Oteller ve bazı ödemeler USD'yla yapılıyormuş, amma Dollar'lar eski veya hiçbir yerinde kırışıklık olmayacak. ATM sadece Yangon'da varmış. Biz yanımızda o kadar çok para taşımak ve aman paranın bir yanı büküldümü, kırıştımı diye düşünmek istemediğimizden sadece bir miktar yanımıza aldık. Nasılsa ilk durağımız Yangon'du. Şehre geldiğimizde ilk işimiz bir ATM bulup para çekmek oldu. Visa kartımı hiç kullanmadığım için şifresini unutmuşum.😕 Bu hatayı nasıl yapabildim hala anlamıyorum. Bankaya gittik sorduk, bize yardım edemeyeceklerini söylediler. Ne yapalım diye kara kara düşünürken birde normal banka kartımızla deneyelim dedik ama o ATM sadece Visa kartı kabul ediyordu. Kendimizi akşam uçakla Bangkok'a geri dönerken gördük, çünkü yanımızdaki para sadece birkaç günlüğüne yeterdi. Şehirde bir saatten fazla dolandıktan sonra sonunda başka bir ATM' den para çekebildik. 😊

Güncelleme 12/2016: Artık bu sorunlar kalmamış, hemen hemen her yerde para çekme imkanı var. Buna rağmen çoğu ATM'lerde sorun oluyor. Dawei'da son gecemizde otel ücretimizi ödeyecektik. 3€' muz eksikti, indirimde yapmadılar. Şansımıza şehirdeki bütün ATM'lerde sorun vardı, hiçbir şekilde para çekemedik, Visa kartıylada ödeme yapamadık. Yanımızda Thai Baht vardıda, geri kalan miktarı o parayla ödedik.

Kasım 2015'den itibaren tek geçerli para kendi paraları olan Kyat (Şat diye okunuyor), yinede bazı yerlerde, özellikle otellerde USD'yle ödeme yapabilirsiniz. Myanmar'ın Güney bölgesinde Thai Baht'ıda kabul ediyorlar.

Ülkeye girmeden önce Kyat bozdurmanız mümkün değil. Aynı şey çıkışdada geçerli. Bu yüzden ülkeden çıkmadan önce kalan paranızı bozdurmayı unutmayın.

Myanmar'a ne zaman gidilir?

Myanmar'da tropik iklim hakim olduğu için mevsimler üçe ayrılır:

• serin mevsim Kasım -Şubat arası
• kurak mevsim Mart-Nisan
• yağmur zamanı Mayıs -Ekim arası

Aslında ülkede sıcaklık tüm sene ortalama yirmili derecelerde olsada, Myanmar'a gitmek için en ideal zaman serin mevsim.  Kurak mevsimde sıcaklık 40 dereceyi gece biliyor. 

Bu demek değildir ki yağmur zamanı hiç gidilmez. Çoğunlukla yağmur şiddetli ve kısa yağıyor, arkasından hemen güneş açıyor. Yalnız gideceğiniz bölgeye dikkat edin. Normalinde bile kötü olan yollar yağmur zamanı geçilmez oluyor. Bu yüzden sahil bölgelerine yağmur zamanı gitmeseniz iyi olur.

Myanmar'a giriş ve çıkış kapıları

Ülke yönetimi son senelerde bu konuda çok değişiklik yaptı. Daha bir kaç sene öncesine kadar ülkeye giriş sadece havadan mümkündü, Yangon ve Mandalay üzeri. Birde girdiğin havaalanından geri çıkman gerekti. Ama bunlar geride kaldı, artık ülkeye havadan ve karadan girmek mümkün ve istediğin yerdende geri çıkabiliyorsun.

Uçakla giriş için havaalanları:

• Yangon International Airport
• Mandalay International Airport 
• Nay Pyi International Airport

Myanmar - Tayland sınır kapıları:

• Tachileik - Mae Sai
• Myawaddy - Mae Sot
• Htee Kee - Phunaron ( e-Visa ile şuan geçiş yapılamıyor)
• Kawthaung - Ranong

Güvenlik

Bize en çok söylenen söz "Myanmar'mı? Aman dikkat edin, oralar çok tehlikeliymiş ve halen çatışmalar oluyormuş." Evet, bazı bölgelerde halen askeriye ve isyancılar arasında çatışma oluyormuş ama yabancılar bu bölgelere fazla gitmiyor, bazı bölgeler içinde halen özel izin gerekli.

Myanmar'ın insanları çok dürüst ve temiz kalpli. Biz, bazı Güneydoğu Asya ülkelerinin aksine, hiç turistlere karşı şiddet ve hırsızlık olayı duymadık. Kendimizi her yerde ve her zaman çok güvende hissettik.

Inle gölünde bir gün çantamı bisiklette unuttum, bunu otele gittikten bir saat sonra fark ettim. Panikle aramaya gittiğimde çantam sepette duruyordu. 😊
Dawei'da motorla gezerken bir yerde yol sorduk, elimizde harita. Sonra yolumuza devam ettik. Motorla 15 dakika felan gitmiştik, arkamızdan biri korna çalıyor. Haritamızı düşürmüşüz, çocuk bütün yolu peşimizden gelmiş. 

Gitmeden önce yaptırılması gereken aşılar

Her Güneydoğu Asya öncesi mutlaka rutin aşıların güncel olduğunu kontrol etmeniz gerekiyor: Tetanoz, Difteri, Hepatit A, Boğmaca, Polio

Eğer ülkede uzun kalacak veya kırsal kesimlere gidecekseniz bu aşılarıda yaptırmanız öneriliyor:  Tifo, Hepatit B, Kuduz aşısı, Japon Ensafaliti

Sıtma ve dang humması her ne kadar azalmış olsada her zaman sinek ilacı kullanmakta fayda var.

Biz, yolculuğumuz ne kadar süreceğini ve nerelere gideceğimizi bilmediğimiz için, bu aşıların tümünü yaptırdık. Ama birden bunu okuyunca gözünüz kormasın, şimdiye kadar hiç kötü bir hastalık geçirmedik. 😉

Kısa kısa Myanmar hakkında

• Ülke 50 sene öncesinde kalmış.
• Son üç - dört senedir ülkede turizm patlaması var ancak ülke şuan bunun altından gelecek kapasitede değil, herşey çok çabuk gelişiyor. Heryer inşaat halinde, yeni oteller, yollar yapılıyor. Inşaatta kadınlarda çalışıyor.

• Trafik sağdan işliyor, ama direksiyonda sağda. Bunun sebebide General Ne Win' in ani bir kararla soldan işleyen tarifiği sağa alması. Yine bir söylentiye göre, bir Astrolog' un General Ne Win' e sol tarafın uğursuz olduğunu söylemiş, oda bunun üzerine bu kararı almış. Ama arabalar eski zamandan kalma olduğu için bu garip durum ortaya çıkmış.

• Kadın ve erkek, herkes  "Longyi" denilen eteklerden giyiyor. Kadınların ve erkeklerin "Longyi'si" farklı şekilde bağlanıyor ve desenleri farklı.     

• Halkın çoğu betel fındığının yapraklarını çiğniyor. Hafif uyuşturucu etkisi yapan bu madde ağızları kırmızıya boyuyor, dişler çok fena durumda. Birde bunu çiğneyip çiğneyip yere tükürüyorlar, sokaklar bu yüzden kırmızı lekelerle dolu. Otobüslerde tükürmeleri için küçük bir poşet, restoranlardada küçük bir kase veriyorlar.                                       

  

  alıntı:www.gomyanmartours.com

• Kadınlar ve çocuklar "Tanaka" denilen suyla karıştırılmış tozdan sürüyor. Tanaka  ağacının dallarından elde edilen bu ürün güneşten koruyor ve cildi besliyormuş.

• Tapınaklara ve manastırlara yalın ayak giriliyor. Bunun temizlikle ilgisi yok, saygıdan dolayı. Tapınağa girmeden metrelerce önce ayakkabılar çıkarılıyor. 

• Heryerde görebileceğiniz rahibler çok sevimliler, sorduğunuzda, hep güler yüzlü, fotoğraf çektiriyorlar.

• Herkesin aksine biz yemeklerini çok beğendik. Belkide biz şanslıydık ve Inle gölü ve Mandalay' de çok güzel restorant bulduk. Yemeye doyamadık.

Not: Hiç aklımızda olmayan Myanmar bizde farklı bir iz bıraktı. Bizim için Güneydoğu Asya' da en pahalı ülke oldu. Bunun sebebide otellerin az olduğundan çok pahalı olmasıydı. Yoksa yeme içme çok ucuz.
Genelde Asya ülkelerinde insanlar iyi ve hep güler yüzlüdür ama Myanmar ' daki insanlar bize daha fazla iyi, yardımsever, saf, sahici ve bozulmamış geldiler.  Biz o insanların arasında kendimizi hep çok iyi hissettik. Kesinlikle bir daha gitmek ve daha çok yerini görmek istediğimiz bir ülke. Gerçi birkaç sene içinde o el değmemişlik kalmayacak ama...

Güncelleme 12/2016: Myanmar bizi yine çok etkikedi. Gerçekten bambaşka bir dünya. Etkileyici, büyüleyici, huzurlu, gizemli, şaşırtıcı,... Mutlaka görülmesi gereken bir ülke. Ama Myanmar'ı gezmek alışılmışın dışına çıkmak demek, sabır demek, yeniliklere açık olmak demek. Myanmar'a gideyim, sahillerinde tatil yapayım derseniz yanlış olur. Aslında Myanmar'a gitmenin en büyük nedeni insanları.

Siz Myanmar'ı beğendinizmi? Nerelere gittiniz, neler yaşadınız?