Korona günlükleri: son üç haftada Nusa Penida' da yaşadıklarımız

Ocak ayından beri Koh Lipe' deydik. Adaya geldiğimizden beri Korona virüsünü konuşuyorduk. 25 Ocak 2020 Çin yeni yılıydı. Normal zamanlarda olsa, Güneydoğu Asya'nın çoğu yerinde olduğu gibi, Koh Lipe' yede Çin'liler akın ederdi. Yeni yıldan bir hafta önce Wuhan şehrini kapattıklarını duyuyoruz. Adaya Çin' liler daha az gelmeye başlıyor, bir kaç gün sonra Koh Lipe' ye Malezya' dan girişte Çin' lilere sıkı kontroller yapılmaya başlanıyor. Hatta bir grup Çin' liyi Wuhan şehrinden geldikleri için geri gönderdiklerini duyuyoruz.

12. Şubat' ta vizemiz bittiği için feribotla Langkawi' ye geçiyoruz. Langkawi' de feribottan indikten sonra ilk önce herkesin ateşini ölçüyorlar ama ülkeye girişte bir sorun yok.

Bir gece kaldıktan sonra Koh Lipe' ye geri dönüp hayatımıza devam ediyoruz.

Çin' lilerin yokluğu belli ama yinede endişe edilecek birşey yok.

Şubat sonuna doğru Italya' dan haberler alıyoruz. Kendi aramızda arkadaşlarla korona şakaları yapıyoruz. Aklımızın ucundan bu durumlara geleceğimiz geçmiyor bile.

Şubat sonu Nusa Penida' dan bir arkadaşımız arayıp "buraya gelsenize. Bali yeni yılını beraber kutlarız." diyor. Bizde zaten değişiklik istiyorduk, ucuz uçak biletide bulunca hemen alıyoruz. 

Planda 3 hafta Nusa Penida' da kalmak, dönüşte Penang' a uçup iki aylık Tayland vizesini alıp, tekrar Koh Lipe' ye dönmek var.

Gün geçtikçe Almanya'dada vakaların artığı haberleri geliyor.

Cumartesi, 07.03.2020

Sabahki feribotla Langkawi' ye geçiyoruz. Yine ülkeye girişte ateşimizi ölçüyorlar.

Akşama doğru Penang Tayland konsolosluğunda Alman vatandaşlarına vize vermedikleri haberini alıyorum. Daha Penang' dan yeni vizesini alan bir arkadaşımı arayıp bilgi alıyorum. Kendisi Ingiliz vatandaşı olduğu için bir sorun çıkmamış, duyduğuna görede Alman' ların sadece daha fazla form doldurması gerekmiş.

Bütün günü yeni bilgi bulmaya çalışmakla geçiriyorum ama daha olaylar yeni olduğu için fazla bir şey bulamıyorum. Elber' in (Mehmet) Türk pasaportu olduğu için onda bir sorun yok.

Sonunda "Aman, daha üç hafta var. Tayland' a daha karadan girmek için bir hakkımız var. Olmadı sonrada uçarız." diyoruz.

Pazar, 08.03.2020

Öğlen saatlerinde Langkawi' den Kuala Lumpur aktarmalı Bali' ye uçuyoruz. Ne Langkawi' de nede Kuala Lumpur' da özel bir kontrol yok. Bali uçağında sadece yeni bir form veriyorlar. Nereden geldiğimiz, son 14 günde nerede olduğumuz, hastalığımız olup olmadığı hakkında soruları cevaplamamız gerekiyor.

Bu arada Almanya' da vaka sayısının arttığı ve çoğu ülkelerin Alman vatandaşlarını almadıkları haberlerini alıyoruz. Ben biraz endişeliyim "Acaba sırf pasaportuma bakıp Endonezya' da almazsa." diye.

Bali' de hiç bir kontrol yapılmıyor sadece doldurduğumuz formları veriyoruz.

Pazartesi, 09.03.2020

Sabah uyandığımızda yeni haberler okuyoruz. Avrupa' da vakalar artıyor. Bali' de daha resmi vaka yok.

Biz aslında Nusa Penida' ya geçmeden önce motor kiralayıp 3-4 gün Bali' nin kuzeyine doğru gitmeyi düşünüyorduk. Ama "Fazla gezip tozup kendimizi riske atmayalım. Ne olur ne olmaz." diye düşünüp gitmekten vazgeçiyoruz. Zaten yağmurda yağıyor. Bir gece daha Sanur' da kalıp ertesi gün Nusa Penida' ya geçmeye karar veriyoruz.

Gündüz Sanur sahilinde yürüyüş yapıyoruz. Tek tük turist var ancak Bali' nin en turistik bölgelerinden birisi olan Sanur bize çok boş geliyor. 

Salı, 10.03.2020

Sanur limanından saat 10.30 speedboat' una binip Nusa Penida' ya geçiyoruz. Limanda adaya geçmek için gelen yinede , eskisi kadar olmasada, bayağı turist var.

Nusa Penida limanından bizi almaya kalacağımız otelin sahibi (bizim buraya gelmemizi söyleyen arkadaşımız) Wayan geliyor.

Otele gittiğimizde biraz sohbet ediyoruz, tabii Korona'yıda konuşuyoruz. Nusa Penida' nın daha sezonu değil. Turistin az olmasının belki normal olduğunu söylüyoruz.

11.03.2020 - 13.03.2020

Motor kiralayıp adayı geziyoruz.

Endonezya' nın Java adasında, özellikle Jakarta' da vakaların olduğu ve Bali' de 53 yaşında Ingiliz bir turistin Korona' dan öldüğü haberi geliyor.

Almanya' da vakalar artıyor.

Türkiye' ye Almanya'ya uçuşları iptal ediyor.

Bizde her şey normal

Cumartesi, 14.03.2020

Malezya ani bir kararla OHAL ilan ediyor. Ülkeye tüm giriş ve çıkışlar yasaklanıyor, sokağa çıkma yasağı getiriyor.

Bizim 28.03.2020' de Penang' a olan uçuşumuz bu haberle iptal oluyor. 2 aylık Tayland vizesi alabilme imkanımızda.

"Neyse, artık yeni bilet alıp direk Tayland' a uçarız. Daha sonra Malezya açtığında bir kerede karadan giriş-çıkış yaparız." diye düşünüyoruz.

Pazar, 15.03.2020

Almanya Dışişleri bakanı Maas "Gerekmediği sürece yurtdışına çıkmayın." çağrısı yapıyor.

Taylanda' da vaka sayısı artıyor. Son 14 günde Almanya, Fransa ve Ispanya'da bulunan kişilere ülkeye giriş yasağı getiriyor. Bir çok ülke içinde yasak veya kısıtlamalar var (listede toplam 18 ülke var). Italya vatandaşlarını çoğu ülke almıyor.

Tayland ülkeye girişte herkesin telefonuna bir program yüklemelesi şartı getiriyor. Ülkeye girdikten sonra 14 gün boyunca o program üzerinden günde iki defa sağlık durumun hakkında rapor vermen gerekiyor.

Bizim burda bir sorun yok, her şey normal. Az olsada turistler var ve adayı gezmeye devam ediyor.

16.03.2020 - 17.03.2020

Tüm Dünya karışıyor.

Almanya'da ve Türkiye' de okullar kapatılıyor. Her yerde sokağa çıkma çağrısı yapılıyor.

Almanya yurtdışında olan tüm vatandaşlarını geri çağırıyor.

Nusa Penida' da halen her şey normal. Yerli halk rahat ama turistlerde, özellikle Alman' larda panik başlıyor. Bir çoğu ülkelerine dönmek için Bali' ye geçiyor.

Koh Lipe' deki arkadaşlar bize "Bir an önce buraya geri dönün." diyorlar. Ama biz daha rahatız. Önceden geri dönmeye gerek olmadığını düşünüyoruz.

Çarşamba, 18.03.2020

Motorla bize bir saat uzaklıkta olan Suwehan beach' e gitmek için yola çıkıyoruz. Giderken geçtiğimiz köylerde gördüğümüz köylüler "Korona, korona" diye bizi gösterip gülüyorlar. Bazılarının ürktüğünüde hissediyoruz.

Suwehan' ın girişinde küçük bir market var. Oradaki kadın uzaktan bizi görünce "gelmeyin" diye el kol hareketi yapmaya başlıyor. Biz yinede yanına gidiyoruz. Kadın bizi tanıyor "Siz geçen senede gelmiştiniz, değilmi?" diye soruyor. Yinede mesafesini koruyor. Endonezya televizyonlarında "Yabancılardan uzak durun." demişler. Özellikle Avrupa'lılardan. Biz iyiki Avrupa' lıya benzemiyoruz. Yinede kadını fazla tedirgin etmemek için sahile inmeden geri dönüyoruz.

19.03.2020 - 20.03.2020

Endonezya' nın başka adalarında yabancılara karşı iyi davranmadıklarını, bazı adaların boşaltılması gerektiğini duyuyor ve okuyoruz.

Bizim kaldığımız bölgede sorun yok. Adanın diğer tarafları ne durumda bilmiyoruz. Dün ki kadının tutumundan dolayı ve kimseyi gereksiz yere endişelendirmemek için olduğumuz bölgeden başka bir yere gitmiyoruz, genelde odada kalıyoruz.

Endonezya'da ama halen bir yasak veya kapatma yok.

Tayland' da vakalar artıyor. Ülkeye giriş çok zorlaşıyor. 22 Mart' tan sonra ülkeye girenlerden Korona-testi ve  en az 100.000$' ı karşılayan ve Korona' yıda kapsayan sağlık sigortası istiyor. Testi yaptırmak imkansız çünkü hastalık belirtileri olmadan hiç bir doktor yapmıyor. Sağlık sigortasıda ayrı bir mesele.

Bizde biraz panik başlıyor.

Hemen uçak biletlerine bakıyorum. Bir an önce yeni yasa yürürlüğe girmeden kendimizi Tayland'a atıp, Koh Lipe' ye gitmek niyetimiz. Ancak en ucuz bilet Bangkok' a, oda kişi başı 400€' dan başlıyor. Normal şartlarda 60€' ya bilet bulabiliyorsun.

Sıkıştık kaldık. Endonezya' nın çevresindeki tüm ülkeler kapattı veya ülkeye giriş yapmak çok zorlaştı.

Bizim vizemiz 5 Nisan' da bitecek ve uzatmak mümkün değil. Yabancılar bürosuna ulaşamıyoruz, Alman konsolosluğu geri dönün diyor. 

Wayan'a soruyoruz vize hakkında bir bilgisi varmı diye. Yok.

Tamam, daha vizemizin bitmesine zaman var. Belki o zamana kadar durumlar düzelir.

Yine Endonezya' nın doğusundaki adalardan turistleri çıkardıklarını duyuyoruz. Ya bizim adayıda boşaltırlarsa?

Almanya halen ısrarla vatandaşlarına "Bir an önce geri dönün!!!" çağrısı yapıyor. Biz ama dönmek istemiyoruz. Bizim gidecek bir evimiz yok. Yolculukta virüs kapma riski büyük ve ailelerimizin veya arkadaşlarımızın yanına gidip onları riske atmak istemiyoruz.

Cumartesi, 21.03.2020

Sabah saat 6.30 Wayan bizim kapının önünde durmuş "Excuse me" diye bize sesleniyor. Artık o kadar paranoya yapmışım ki son iki günde, "Sabahın köründe Wayan kapıya dayandıysa hükümet kesin yeni bir karar aldı, bizi apar topar ülkeden atacaklar." diye düşünüyorum.

Nasıl yataktan fırladım anlatamam.

Tabii korktuğum olmuyor. Wayan vize ile yeni bilgi bulmuş, tanıdık biri varmış Immigration' de, en iyi bilgiyi ondan alabilirmişiz. Kahvaltıdan sonra beraber yanına gidelim demek için sabahın köründe kapıya dayanmış. 😂😂😂 Bende nasıl bir panik yaratacağının farkında olmadan. Asıl niyeti beni sakinleştirmek.

Halen dönmeyi düşünmüyoruz ama yinede kafamız gidip geliyor. Uçak biletlerine bakıyorum. 3-4 aktarma, aktarma yapılacak ülkeler Transit' de bile karantinaya alıyor. Bilet fiyatları kişi başı 1.500€ ve üzeri.

Odadan dışarı sadece yemek yemeye veya markete gitmek için çıkıyoruz.

Pazar, 22.03.2020

Çarşamba günü Bali' de Nyepi (yeni yıl). Bali' de en önemli Hindu tatili. Haftalar öncesinden hazırlık yapılıyor. Üç gün öncesinden törenler başlıyor.

Nyepi günü sessizlik günü. Sabah saat 6' da başlıyor ve ertesi gün sabah saat 6' ya kadar sürüyor. Bu zaman içinde elektrikler ve internet kesiliyor. Sokağa çıkmak yasak, havaalanı kapalı, her yer kapalı.

Bu kurallar herkes için geçerli, turistler içinde.

Wayan bize önümüzdeki 3-4 gün dışarı çıkmamamızı tavsiye ediyor. "Yerliler biraz panik oldu, şimdi sokaklarda törenler yapılırken yabancı olarak göze batmayın." diyor. Biz zaten kendiliğimizden kaç gündür çıkmıyorduk.

Pazartesi, 23.03.2020

Endonezya ülkede olan yabancılar için yeni karar bildiriyor: "Korona nedeniyle ülkelerine dönemeyen yabancıların vizeleri otomatik olarak uzatılacaktır. Şart: 5 Şubat'tan sonra Endonezya' ya giriş yapanların."

Biz Mart' ta giriş yaptık, burdan yırtıyoruz. Ama "ülkelerine dönemeyen" ne demek? Kimseden bunun cevabını alamıyoruz.

Bir şekilde uçak var, yani dönmek mümkün. Ancak bizim Korona yüzünden bir çok nedenimiz var: evimiz yok, biletler çok pahalı, Almanya' da durumlar daha kötü.

Biz zaten Mayıs sonuna kadar Tayland" da kalacaktık. Şimdide burda kalırız. Bir - iki aya kadar durumlar düzelir. Ama ya dedikleri gibi aylarca uçaklar uçmazsa? 

Düşünceler gidip geliyor. Bu arada streste olan benim. Elber her zaman ki gibi sakin. Panik yapıyorum diye bana kızıyor.

Bali bakanı yapılacak törenleri tam olarak yasaklamasada küçük gruplar halinde yapılmasını söylüyor.

Nusa Penida' dakilerin morali iyice düşüyor. En önemli törenlerini yapamayacaklar. Işin ciddiyetinide daha fazla anlıyorlar.

Bu arada Almanya tahliye uçakları yolluyor. Ama Endonezya daha tahliye edilecek ülkeler arasında değil.

Dışişleri bakanlığı Endonezya için özel çağrıda bulunuyor: "Endonezya en tehlikeli ülkelerden birisi. 1-2 haftaya ülke çok kötü durumda olacak. Endonezya' da olanlar lütfen bir an önce geri dönsün.

Hükümet en kötü ihtimalde sizde hiç bir belirti olmasa bile karatinaya alabilir."

Biz bunlara kulak vermiyoruz. Çünkü neden özellikle Endonezya? Biz haftalardır burdayız ve hiç bir tehlike sezmedik. Bizim adada vakada yok. "Test yapılmadığı için bilinmiyor, saklıyorlar." diyorlar.

Ok, onu anladık ama burası küçük bir yer. Çok fazla grip olan veya ölen olsa anında duyulurdu. Öyle bir durumda yok. 

Salı, 24.03.2020

Yarın için biraz alışveriş yaptık. Zaten marketlerde öyle fazla seçenek yok yemek için. Ama bir gündende ölmeyiz.

Törenler bizim olduğumuz bölgede yinede yapılıyor. Normali kadar büyük olmasada. 

Biz sırf bu törenlere katılmak için gelmiştik. 😕 Şimdi gizlice bizim kapının önünden geçerken izliyoruz.

Akşam saat 10 gibi Perşembe günündede sokağa çıkma yasağının devam edeceği bildiriliyor. Bunuda biz internetten öğreniyoruz. Wayan' ın haberi bile yok. Söylediğimizde şok oluyor, hemen bir kaç arkadaşını arayıp doğru olup olmadığını soruyor. Haber doğru. 😕

Nyepi' den sonraki gün Bali' liler ailelerini ziyaret ediyor, piknik yapıyor ve tüm günü beraber geçiriyormuş.  

Hükümet kalabalık ortamları önlemek için böyle bir karar almış.

Çarşamba, 25.03.2020

Nyepi - sessizlik günü

Sabah uyandığımızda her yer çok sessiz. Ne bir motor sesi, ne araba sesi. Hiç kimse konuşmuyor. Sadece horoz ve kuş sesleri duyuyoruz. HUZUR.

Bali' liler bu günü oruç tutarak ve meditasyon yaparak geçiriyor.

Bizim kaldığımız otelin küçük bir bahçesi var ve dışkapı kapalı oldumu içerisi görünmüyor. Biz balkonda otura biliyoruz.

Elektrik yok, internet yok ve sularda kesik. Wayan bize tuvalet için iki kova su veriyor. Biz buraya bu günü yaşamak için geldiğimiz için sorun yok. Sadece bu sıcakta su olmaması biraz sıkıntı ama bir günden bir şey olmaz.

Internet olmamasıda iyi. Kaç gündür haberleri takip etmekten, hangi havaalanı açık, vize ne olacak, vs. gibi araştırma yapmaktan kafayı yiyecektim. Bu gün bir nefes alıyorum.

Gece her yer karanlık olduğu için gökyüzü muhteşem gözüküyor. Yıldızların ışığı her yeri aydınlatıyor.

Perşembe, 26.03.2020

Normalinde sabah saat 6' da elektrik ve internetin gelmesi gerek. Saat 6.30 oldu hala yok. Wayan bile biraz tedirgen oluyor. Sokağa çıkma yasağı tamam da, ya elektrik de gelmezse? Ama saat 7.30 gibi geliyor.

Her yer kapalı. Sokakta polisler devriye geziyor.

Bizim akşama yiyeceğimiz yok. Içecek suyumuz da bitiyor.

Bizim otelin biraz ilerisinde market var. Wayan sahibini tanıyor. Hava kararmaya başladığında Elber' le beraber gizlice arka kapıdan markete giriyorlar. 😂

Akşam internette yeni bir duyuru haberi dolaşıyor. Bali' de "lockdown" yani sokağa çıkma yasağı 31 Mart'a kadar uzatılacakmış. Resmi duyuru.

Yine hemen haberi Wayan' a gösteriyoruz. Onun hiç bir şeyden haberi yok. Yine arkadaşlar aranıyor, bir kaç telefon görüşmesi sonrası haberin doğru olduğunu söylüyor.

Peki biz ne yapacağız? Dört gün ne yiyip ne içeceğiz? Ya yabancılara karşı yeni bir karar alırlarsa?

Wayan bizi sakinleştiriyor. "Yemek konusunda sıkıntı yapmayın. Biz varız, sizde artık bizim ailedensiniz. Bali hükümeti turistleri zorla çıkarmaz çünkü Bali adası geçimini yüzde 80 turizmden kazanıyor." diyor.

Almanya' dan haber geliyor: 28-31 Mart arası tahliye uçakları Bali' den kaldırılacak.

Koh Lipe' den haber geliyor: 28. Mart'ta iş izni olmayan tüm yabancılar adayı terk etmek zorunda. Ada tamamen kapatılıyor. Yerliler bile sadece acil durumda karaya gide bilirler. Dönüşte doktor kontrolü yaptırıp ancak sağlık zertifikası ile adaya dönebilirler.

Her işte bir hayır vardır. Daha bir kaç güne kadar adaya geri dönmenin yollarını arıyorduk. Şimdi orda olsaydık bizde adadan çıkmak zorunda olacaktık.

Cuma, 27.03.2020

Sabah motor sesleriyle uyanıyoruz. Hemen kalkıp kendimizi dışarı atıyoruz. Hani sokağa çıkma yasağı vardı? Nusa Penida normal hayatına geri dönmüş, her yer açık. 

Bize karşı direk olmasa bile yerlilerin yabancılara karşı tedirgin olduğunu görüyoruz.

Ben yine paniğe kapılıyorum. Ya gerçekten 6-12 ay hiç uçak uçmazsa, burasıda karışırsa, vizemiz uzatılmazsa?

Hastalıktan korkmuyoruz ama bizim burda hastalandığımız durumda bize nasıl davranacaklar? Karantina ne şekilde olacak? Evde hastalığı atlatma şansımızda yok çünkü öyle bir durumda Wayan' da bizi istemez. Haklıda. Sonuçta ailesi o zaman riskte olur.

Stresden artık karnıma ağrılar giriyor. 

Elber benim bu halime dayanamıyor "Yeter, her gün böyle panik yapacaksan, al hemen bilet, gidelim."

Ben Condor sayfasına giriyorum, bilet alacağım Pazar veya Pazartesi' ye artık. Ama sayfada çok yoğunluk var.  Bir türlü bilet almayı başaramıyorum.

28.03.2020 - 29.03.2020

Biz halen odadan fazla çıkmıyoruz. Sadece sahilde akşamları yürüyüş yapıyoruz.

Bir kaç defa bilet almayı deniyorum ama sayfaya yüklenen çok fazla.

Bir zaman sonra pes ediyorum. Aslında hiç gidesimiz yok. Ve halen kalacak kendimize ait bir yerimiz yok.

Aman artık ne olduysa oldu ve olacak diye düşünüyoruz.

Nus Penida' dan çoğu turistler gitti. Sanırım sadece 15-20 kişi kaldık.

Pazartesi, 30.03.2020

Bali' ye gidip vize sorunumuzu çözmemiz gerek. Ancak aslında hiç gitmek istemiyoruz. Her an her şey değişiyor. Ya Bali' ye gittiğimizde adaları kapatırlar ve bir daha Nusa Penida' ya geri dönemezsek? Bali' de kesinlikle kalmak istemiyoruz. Neyse, bir gün daha bekliyelim.

Son bir kaç gündür yerlilerde bize veya yabancılara karşı kötü bir şey görmüyor, duymuyoruz.

12 gün sonra ilk defa bizim köyden başka bir yere gidip, biraz motorla turluyoruz.

Endonezya başkanı halen tüm ıslarlara rağmen ülkede "lockdown" yapmamakla ısrarlı. Bunun iki nedeni var diyor: 1. Ülke 17.500' den fazla adadan oluşuyor, 200 Milyon nüfusa sahip ve kültürel farklılık çok fazla, halk diziplinli değil. 
2. Ekonomi zaten bu durumdan çok etkilendi, ülkeyi komple kapatma durumunda ekonomi birden çöker.

Salı, 31.03.2020

Cesaretimizi toplayıp bize bir saat uzaklıkta olan bir sahile gidiyoruz. Köylerden geçerken tepkiler farklı. Bazı yerliler hemen evlerinin içine giriyor, bazıları yüzlerini kapatıyor, bazılarıda "Korona, korona" diye gülerek el sallıyor.

Bali' ye gitmeyi halen erteliyoruz. Zamanımızda azalıyor. Ama en kötü ne olabilir ki? Bizi bu durumda hapse mi atacaklar?

Öyle "Endonezya en tehlikeli ülkelerden birisi, ülkede durumlar çok kötüleşecek." çağrılarına da hiç kulak asmıyoruz.

Bizim tek derdimiz vize.

Çarşamba, 01.04.2020

Sabah ilk işim Immigration' i aramak oluyor. Kimseye ulaşamıyorum. Mail yolluyorum.

Öğlene doğru internette bildiri görüyorum. "Tüm vizeler otomatik olarak uzatılacak. Kimse Immigration ofisine gelmesin."

Haberin doğru olup olmadığını araştırıyorum. Ve, evet, işte beklenen an. Vize sorunumuz çözüldü, artık atılana kadar burdayız.

Derin derin bir nefes alıyorum.

Tabii, daha neler olur, bizi ne günler bekliyor, bilmiyoruz. Tek bildiğimiz, şuan olunabilinecek en iyi yerdeyiz.

Perşembe, 02.04.2020' den sonra

Nusa Penida' da, özellikle bizim kaldığımız merkezi bölgede her şey normal. Bir kaç tedbir alındı. Mesela bazı marketlerin be bankanın önüne musluk koydular, içeri girmeden önce ellerini yıkaman gerek. Içeri girdiğinde de ellere desenfekte spray sıkıyorlar.

Gıda sorunu yok.

Bali' ye giden speedboat' ları kapattılar. 

Yerli halkın bazıları yabancılara karşı tedirgin, gördüklerinde hrmen yüzlerini kapatıyor. Çoğu ama rahat.

Nusa Penida' da halen vaka yok. Bali' de 30.

Şuan bir yasak yok. Biz vize sorunu çözüldükten sonra tekrar motorla adayı gezmeye başladık. 

Burda da her an her şey değişe bilir. Bekleyip göreceğiz.